Castell ger Llanuwchllyn sy’n nodweddiadol o’r rhai fyddai tywysogion Cymru yn ei hadeiladu.

Catref i un o fawrion cerddorol Cymru ac un o drysorau treftadaeth mwyaf Cymru.

Caer Rufeinig ger Llyn Trawsfynydd a adeiladwyd yn 78AD gan y Cadfridog Gnaeus Julius Agricola.

Un o’r cestyll amddiffynnol adeiladodd Edward I yng ngogledd-gorllewin Cymru.

Abaty Sistersaidd ger Dolgellau a adeiladwyd yn 1189.

Castell canoloesol Cymreig yn Nyffryn Dysynni a godwyd yn 1221 gan Llywelyn ap Iorwerth.

Adeiladwyd tuag at ddiwedd y 12fed ganrif gan Llywelyn ap Iorwerth.