Mae CGG wedi cynnal arolwg ar lygredd micro-plastigion yn llwyddiannus fel rhan o astudiaeth gwmpasu i weld a fyddai’n bosibl creu parth Di-Blastig ar Yr Wyddfa.
Nod Partneriaeth Yr Wyddfa, o dan arweiniad Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri yw cynyddu ymwybyddiaeth y cyhoedd o lygredd plastig ar fynydd mwyaf poblogaidd y DU ac ystyried ymarferoldeb cyflwyno Ardaloedd Di-Blastig yn y Parc Cenedlaethol.
Nodwyd symiau amrywiol o lygredd microplastig yn yr holl samplau pridd a gasglwyd ar hyd Llwybr prysur Llanberis i gopa’r Wyddfa ym mis Ebrill 2021 a’u dadansoddi gan CGG yn ei Labordai Geowyddoniaeth yng Ngogledd Cymru ar gyfer meintioli ac adnabod micro-plastig. Defnyddiwyd sampl paratoi arloesol newydd a llif gwaith dadansoddol newydd, ar gyfer sgrinio sampl màs cyflym i nodi crynodiadau uchel o ficro-plastig sy’n sylweddol gyflymach na’r dulliau adnabod â llaw ac optegol presennol. Gellir defnyddio’r llif gwaith hwn i gyfrifo cyfaint, maint a siâp gronynnau plastig mewn sampl.
Defnyddiwyd y canlyniadau i bennu Mynegai Llygredd Microplastig, sydd wedi ei ddylunio i helpu sefydliadau, awdurdodau lleol neu asiantaethau’r llywodraeth i nodi ardaloedd o ollyngiadau a gwastraff plastig lle gallai micro-plastigion fod yn mynd i mewn i’r gadwyn fwyd neu’r amgylchedd naturiol. Ar Yr Wyddfa, gwelwyd y symiau mwyaf o ficro-plastig lle mae pobl yn ymgynnull mewn niferoedd mawr. Roedd gronynnau micro-plastig yn cyfrif am bron i 5% o gyfanswm y sampl a gasglwyd ar y copa. Gronynnau bach, abradrad iawn yn bennaf oedd y rhain a ffurfiwyd o ddarnio deunydd plastig mwy a ffibrau wedi’u dod oddi ar ddillad.
Dywedodd John Harold, Cyfarwyddwr Cymdeithas Eryri a Chadeirydd Partneriaeth Yr Wyddfa:
“Mae’r canlyniadau hyn yn ein hatgoffa’n llwyr o ba mor barhaus yw plastig pan mae’n mynd i’r amgylchedd. Mae llawer iawn o sbwriel yn cael ei glirio gan staff a gwirfoddolwyr, ond nid yw popeth yn cael ei godi o bell ffordd. Mae’r gwaith hwn yn dangos beth sy’n digwydd pan fydd plastig yn cael ei ollwng yn rhydd ym mhriddiau a dŵr croyw ein hardaloedd gwarchodedig gwerthfawr; mae’n torri’n ronynnau dirifedi ac rydyn ni’n colli rheolaeth arno. Unwaith eto mae hyn wir yn tynnu sylw at yr angen i ni i gyd fod yn arbennig o ofalus wrth ymweld ag ardaloedd gwarchodedig,”
Dywedodd Peter Whiting, EVP, Geoscience, CGG:
“Gyda’r angen cynyddol am wybodaeth amgylcheddol glir a thryloyw, mae techneg dadansoddi micro-plastig arloesol CGG yn darparu gwybodaeth fanwl am lygredd micro-plastig i ystod o randdeiliaid. Trwy fuddsoddiad parhaus mewn technoleg, mae CGG yn datblygu llifoedd gwaith datblygedig i gynhyrchu data sy’n allweddol i fynd i’r afael â heriau amgylcheddol byd-eang fel llygredd plastig. Mae’r dechneg hon yn ategu ein mentrau monitro llygredd plastig eraill, fel ein prosiect Asiantaeth Ofod Ewropeaidd parhaus i fonitro llygredd plastig o’r gofod. Mae hefyd yn cryfhau portffolio CGG o atebion monitro amgylcheddol datblygedig.”
Mae’r arddangosfa ddangosfwrdd cronfa ddata amgylcheddol CGG hon yn dangos canlyniadau’r arolwg micro-plastig ar hyd Llwybr Llanberis i gopa’r Wyddfa, Gogledd Cymru. Chwith uchaf – Siart map yn dangos graddfeydd Mynegai Llygredd Micro-plastig safleoedd sy’n gysylltiedig â chynnwys plastig canrannol cyfaint y samplau. Mae hyn yn tynnu sylw at lygredd mewn mannau hynod brysur, gyda chrynodiadau micro-plastig uchel. Gwaelod – Mae’r siart bar yn dangos gwerthoedd cofnodedig cynnwys plastig mewn samplau. Mae micro-plastig yn cyfrif am oddeutu 5% o gyfanswm y cyfaint mewn samplau sydd â’r cynnwys plastig uchaf. Dde uchaf – Mae’r ddelwedd enghreifftiol yn dangos map mwynau QEMSCAN® lle mae maint, siâp a dosbarthiad darnau o ddarnau micro-plastig o gopa’r Wyddfa wedi’i amlygu mewn pinc (delwedd trwy garedigrwydd CGG).
Mae QEMSCAN® yn nod masnach cofrestredig FEI Company.
Nodyn i Olygyddion
Am CGG
Mae CGG (www.cgg.com) yn arweinydd ym maes technoleg geowyddoniaeth yn fyd-eang. Mae’n cyflogi tua 3,700 o bobl ledled y byd, ac mae CGG yn darparu ystod gynhwysfawr o ddata, cynhyrchion, gwasanaethau ac atebion sy’n cefnogi ein cleientiaid i ddatrys heriau adnoddau naturiol, amgylcheddol a seilwaith cymhleth yn fwy effeithlon a chyfrifol.