Mae ‘na gewri, tylwyth teg a chreaduriaid o bob lliw a llun wedi gwau eu hunain drwy’r pridd ers pan fu bodau dynol yn byw yma.
Anodd ydi canfod mynydd, afon neu lyn yn Eryri sydd heb ryw stori fytholegol neu chwedloniaeth yn perthyn iddynt.
Ar lafar byddai’r straeon yma yn cael eu hadrodd, a dros ganrifoedd maen nhw wedi esblygu. Mae chwedloniaeth a llên gwerin ar draws Prydain gyda llawer ohonynt yn rhannu’r un math o ddelweddau a strwythur.
Gwers yw chwedloniaeth mai ceidwaid y tirwedd ydym ni.
Criw o ladron pen ffordd oedd yn codi ofn ar drigolion Dinas Mawddwy yn ystod yr 16eg ganrif.
Stori am frâd a chenfigen sy’n cynnwys rhai o olygfeydd mwyaf eiconig llên gwerin Cymru.
Yn un o gymeriadau diffiniol Y Mabinogi, roedd Blodeuwedd yn fenyw chwedlonol wedi ei gwneud o flodau.
Mae un o gewri enwocaf Eryri yn rhoi ei enw i un o gopaon mwyaf poblogaidd y Parc Cenedlaethol, Cader Idris.
Hanes dinas chwedlonol Cantre’r Gwaelod a’i boddwyd oherwydd meddwdod Seithenyn.
Mae stori Gelert yn un o chwedlau enwocaf Eryri ac yn ysbrydoliaeth y tu ôl i un o bentrefi mwyaf poblogaidd y Parc Cenedlaethol, Beddgelert.
Mae gan y chwedl hon, sydd wedi ei lleoli yn ardal y Bala, y cyfan – gwrachod, cewri, hud a thrawsnewidiadau chwedlonol.