Taith hamddenol uwchben bryniau gogleddol Y Bala
Mae Parc Cenedlaethol Eryri yn creu delweddau o olygfeydd mynyddig creigiog, ond bydd y daith gerdded hon yn dangos yr agwedd dyner a gwyrddach o Eryri.
Bydd y llwybr yn mynd â chi drwy’r Bala, sydd â’r ganran uchaf o siaradwyr Cymraeg yn y Parc Cenedlaethol. Mae cyfoeth mawr o hanes a diwylliant yn gysylltiedig ag ardal y Bala.
Pam y llwybr hwn?
Mae Craig y Fron yn daith gerdded weddol hawdd, sy’n golygu dringfa gyson o’r cychwyn cyntaf, yna lefelu i ddisgyn yn raddol ar draws tir pori. Mae’n cynnig golygfeydd o dref Y Bala, hen chwarel, a chadwyni o fynyddoedd cyfagos.
Gan fod y llwybr mor agos i’r Bala, mae’n gwneud y dref yn lle perffaith ar gyfer lluniaeth ar ôl y daith gerdded yn un o’r nifer o gaffis a thafarndai. Neu, ar ddiwrnod poeth o haf, efallai mai trochi yn Llyn Tegid fyddai’r ffordd orau i oeri ar ôl yr heic.
Ⓗ Hawlfraint y Goron a hawliau cronfa ddata Arolwg Ordnans AC0000825604. Mae defnydd o’r data yma’n amodol ar delerau ac amodau.
Mae Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri wedi categoreiddio’r llwybr hwn fel llwybr hamddenol. Mae’n addas ar gyfer pobl â lefel rhesymol/cymedrol o ffitrwydd. Gall y tir gynnwys llwybrau gwledig heb wyneb a thir bryniog. Argymhellir esgidiau cerdded a dillad dal dŵr.
Dechrau/Diwedd
Maes parcio blaendraeth Llyn Tegid oddi ar yr A494
Map perthnasol
Arolwg Ordnans Exp OL23 (Cader Idris a Llyn Tegid)
Cofiwch rhaid parcio mewn ardaloedd parcio dynodedig a pheidiwch byth â pharcio mewn llefydd sydd yn rhwystro mynediad i gaeau neu ardaloedd preswyl.
Maes parcio blaendraeth Llyn Tegid, Y Bala
Eiddo Parc Cenedlaethol Eryri
Byddwch yn ddiogel a helpwch i warchod cefn gwlad trwy ddarllen y wybodaeth am ddiogelwch a dilyn y Cod Cefn Gwlad.
Y Bala
Mae’r Bala yn hen dref farchnad a dderbyniodd ei siarter ym 1324. Mae Tomen (Twmpath) y dref, safle mwnt a beili Normanaidd, yn cyfeirio at anheddiad cynharach oherwydd ei safle ar flaen yr Afon Dyfrdwy.
Yn y 19eg ganrif, daeth Y Bala yn ganolbwynt y diwygiad crefyddol yng Ngogledd Cymru. Arweiniwyd hi gan y Methodist, y Parchedig Thomas Charles (1755-1814), sylfaenydd y Gymdeithas Feiblaidd Brydeinig a Thramor.
Sefydlodd Thomas Charles y gymdeithas Feiblaidd ar ôl cael ei ysbrydoli gan stori Mari Jones. Merch ifanc oedd Mari a gerddodd 25 milltir yn droednoeth i’r Bala yn 1800, o’i genedigol yn Llanfihangel-y-Pennant i gael Beibl Cymraeg gan Thomas Charles ei hun.
Parhaodd y traddodiad crefyddol cryf i ddylanwadu ar y dref. Adeiladwyd Coleg y Bala, y Coleg Ddiwinyddol Presbyteraidd, yn y 1860au gan ddefnyddio cerrig o chwarel Craig y Fron gerllaw.
Mae delwau niferus y dref hefyd yn gofeb i’r arweinwyr gwleidyddol a godwyd yma. Heddiw, mae ardal Y Bala yn parhau i fod yn sylfaen i draddodiad diwylliannol Cymru. Mae ganddi un o’r canrannau uchaf o siaradwyr Cymraeg o fewn y Parc Cenedlaethol.
