Cylchdaith i gopa Foel Caerynwch ar gyrion Dolgellau
Mae Foel Caerynwch, copa i’r dwyrain o Ddolgellau, 570 troedfedd (175m) uwch pentref Brithdir.
Mae’r llwybr yn cynnig golygfeydd panoramig trawiadol o fryniau Meirionnydd. Mae Foel Caerynwch yn rhan o amrywiaeth o lwybrau yn ardal Dolgellau o’r Parc Cenedlaethol.
Pam y llwybr hwn?
Mae Foel Caerynwch ymhell o gopa talaf Eryri a gall fod yn opsiwn da i gerddwyr sy’n awyddus i ehangu eu profiad mynydda cyn mentro i gopaon uwch. Fodd bynnag, dylech bob amser sicrhau bod gennych y lefel briodol o ffitrwydd a’r wybodaeth gywir am fynydda cyn cychwyn ar eich taith.
Ⓗ Hawlfraint y Goron a hawliau cronfa ddata Arolwg Ordnans AC0000825604. Mae defnydd o’r data yma’n amodol ar delerau ac amodau.
Mae Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri wedi categoreiddio’r llwybr hwn fel llwybr cymedrol. Mae’n addas ar gyfer pobl sydd â rhywfaint o brofiad cerdded cefn gwlad a lefel rhesymol o ffitrwydd. Bydd y tir yn cynnwys rhai llwybrau serth a bydd rhannau yn y cefn gwlad agored yn ddiwyneb. Mae esgidiau cerdded a dillad dal dŵr yn hanfodol.
Dechrau/Diwedd
Neuadd Bentref Brithdir
Map Perthnasol
Arolwg Ordnans Explorer OL23 (Cader Idris a Llyn Tegid)
Cofiwch rhaid parcio mewn ardaloedd parcio dynodedig a pheidiwch byth â pharcio mewn llefydd sydd yn rhwystro mynediad i gaeau neu ardaloedd preswyl.
Cilfan ger Neuadd Bentref Brithdir
Byddwch yn ddiogel a helpwch i warchod cefn gwlad trwy ddarllen y wybodaeth am ddiogelwch a dilyn y Cod Cefn Gwlad.
Daeareg
Mae copa Foel Caerynwch yn lle gwych i weld sut ffurfiodd gweithgaredd daearegol dirwedd yr ardal. Miloedd o flynyddoedd yn ôl, byddai Foel Caerynwch wedi sefyll wrth fforch rhwng dau rewlif anferth yn teithio tua’r gorllewin i Iwerddon. Byddai symudiad y rhewlifoedd hyn wedi cerfio’r dyffrynnoedd islaw.
I’r gorllewin mae afon Clywedog, lle mae ffiniau mawr yn dyst i’r grymoedd rhyfeddol a’u plisgodd o’r mynyddoedd uwchben. Byddai’r creigiau wedi cael eu rhoi yn y fath leoedd pan doddodd y rhewlifoedd tua 10,000 o flynyddoedd yn ôl.
Tirwedd hanesyddol
Mae’r dirwedd o amgylch Foel Caerynwch yn llawn hanes. Mae bryngaer Oes yr Haearn ar Foel Offrwm a gwersyll y Rhufeiniaid yn y Brithdir yn tystio i bresenoldeb hir gan ddyn yma. Saif Castell y Bere, cadarnle olaf y tywysogion Cymreig, yr ochr arall i Gader Idris a Dolgellau gerllaw oedd safle senedd-dy Owain Glyndŵr. Roedd Bwlch yr Oerddrws yn un o hoff leoedd y Gwylliaid Cochion enwog Mawddwy. Roedd pentref Brithdir, lle mae’r llwybr yn dechrau, yn gartref i lawer o Grynwyr amlwg, tra roedd Neuadd Caerynwch gerllaw yn gartref i’r botanegydd amlwg, Mary Richards.
