Un o’r prif lwybrau i fyny i gopa Cader Idris.
Mae Llwybr Pilin Pwn yn un o dri llwybr i gopa Cader Idris . Mae llwybr Llanfihangel y Pennant a llwybr Minffordd yn ddau opsiwn arall i’r brig.
Fel un o’r prif lwybrau troed i fyny at y copa, bydd llwybr Pilin Pwn yn mynd â chi ar hyd llethrau gogleddol Cader Idris, gan gychwyn yn Nhŷ Nant – dafliad carreg o dref Dolgellau.
Pam y llwybr hwn?
Mae Llwybr Pilin Pwn yn llwybr anodd/llafurus. Mae angen lefel dda o ffitrwydd ac mae sgiliau cyfeiriannu yn hanfodol.
Ar gyfer cerddwyr profiadol, mae’r llwybr yn cynnig amrywiaeth wych o amgylchoedd i’r copa trwy goetiroedd bach, ar hyd nentydd tawel ac ar draws eangderau agored, creigiog. Mae Cwm Cau yn adnabyddus am ei ddaeareg, sy’n hynod amrywiol, yn rhannol o ganlyniad i weithgarwch folcanig cynhanesyddol.
Ⓗ Hawlfraint y Goron a hawliau cronfa ddata Arolwg Ordnans AC0000825604. Mae defnydd o’r data yma’n amodol ar delerau ac amodau.
Mae Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri wedi categoreiddio’r llwybr hwn fel llwybr anodd/llafurus ac felly dim ond yn addas ar gyfer cerddwyr profiadol sydd â lefel dda o ffitrwydd. Mae sgiliau ar gyfer cyfeiriannu’r daith yn hanfodol. Bydd y tir yn cynnwys bryniau serth a thir garw. Gall hefyd gynnwys rhai rhannau o sgramblo. Mae offer cerdded mynydda llawn yn hanfodol. Mae’n bosib y bydd angen offer arbenigol dan amodau’r gaeaf.
Dechrau/ Diwedd
Maes parcio Tŷ Nant (SH 697 153)
Map Perthnasol
OS Explorer OL23 (Cader Idris a Llyn Tegid)
Cofiwch rhaid parcio mewn mannau parcio dynodedig a pheidiwch byth mewn ardaloedd lle rydych yn rhwystro mynedfeydd i gaeau neu ardaloedd preswyl.
Maes Parcio Parc Cenedlaethol Eryri, Tŷ Nant
Eiddo Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri
Byddwch yn ddiogel a helpwch i warchod cefn gwlad trwy ddarllen y wybodaeth am ddiogelwch a dilyn y Cod Cefn Gwlad.
Mytholeg a Llên Gwerin
Allan o holl gopaon Eryri, Cader Idris yn ddiamau yw’r mwyaf trwyth o fytholeg. Mae chwedlau di-rif yn gysylltiedig â’r copa cyfriniol hwn a’r llynnoedd cyfagos.
Dywedir yn aml fod enw Cader Idris, yn deillio o gawr o’r enw Idris. Yn ôl y chwedl, defnyddiodd Idris y copa fel cadair i arolygu ei deyrnas. Mae damcaniaeth arall yn awgrymu bod y mynydd wedi’i enwi ar ôl Idris ap Gwyddno, tywysog Meirionnydd o’r 7fed ganrif.
Mae llawer o’r llynnoedd o amgylch Cader Idris i fod yn ddiwaelod, a dywedir, ar ôl treulio noson ar y copa, y byddai rhywun naill ai’n deffro’n fardd neu’n ‘wallgofddyn’.
Mae chwedloniaeth Cymru hefyd yn awgrymu mai Cader Idris oedd maes hela Gwyn ap Nudd a’i Gŵn Annwn. Yr oedd udo’r helgwn yma yn rhagfynegi marwolaeth i bawb a’i clywai — yn gyrru eu henaid i’r isfyd.
Daeareg a Bioamrywiaeth
Ffurfiwyd Cader Idris o greigiau gwaddodol ac igneaidd o’r oes Ordofigaidd. Ffurfiwyd Llyn Cau, sydd ar waelod Cwm Cau, tebyg i grater, gan weithgaredd rhewlifol ar draws sawl oes iâ. Roedd maint y rhewlif hyd at gilometr sgwâr ar un adeg.
Mae llawer o’r ardal o amgylch Cader Idris yn Warchodfa Natur Genedlaethol ddynodedig – cartref i blanhigion Artig-alpaidd fel y tormaen porffor a chorhelyg.
Cader Idris ar gynfas
Yn y 18fed ganrif, gwnaeth Richard Wilson, arlunydd o Fachynlleth, y daith gerdded i lan Llyn Cau wrth droed Cader Idris. Yma, peintiodd yr hyn y gellir dadlau ei dirlun mwyaf adnabyddus.
Mae’n bwysig cofio mai’r dyddiau cyn ffotograffiaeth oedd y rhain, a phaentiad Wilson fyddai’r tro cyntaf i lawer weld tirwedd Eryri.
