Taith gerdded gymedrol i fryngaer o’r oes haearn yng nghanol Ardudwy
Mae Craig y Ddinas yn fryngaer o’r oes haearn sydd wedi’i lleoli ar graig anghysbell, 350m uwch lefel y môr. Saif y fryngaer mewn lleoliad dramatig gyda golygfeydd gwych o ardal Ardudwy.
Mae Craig y Ddinas yn dal i gadw llawer o’i nodweddion gwreiddiol. Mae mynedfa drawiadol ar yr ochr ddwyreiniol. Mae olion o’r oes haearn a thai crwn Rhufeinig hefyd i’w gweld ar y safle.
Mae’n bosib bod y fryngaer ei hun wedi’i defnyddio fel lloches neu fel man cyfarfod cymunedol. Mae’n debyg i’r tai crynion gael eu defnyddio fel aneddiadau.
Pam y llwybr hwn?
Mae Craig y Ddinas yn ddewis perffaith i’r rhai sydd â diddordeb yn rhai o safleoedd hanesyddol ac archeolegol llai adnabyddus y Parc Cenedlaethol. Fodd bynnag, fel llwybr cymedrol, 4 milltir o hyd, efallai na fydd yn addas ar gyfer cerddwyr dibrofiad.
Ⓗ Hawlfraint y Goron a hawliau cronfa ddata Arolwg Ordnans AC0000825604. Mae defnydd o’r data yma’n amodol ar delerau ac amodau.
Mae Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri wedi categoreiddio’r llwybr hwn fel llwybr cymedrol. Mae’n addas ar gyfer pobl sydd â rhywfaint o brofiad cerdded cefn gwlad a lefel resymol o ffitrwydd. Bydd y tir yn cynnwys rhai llwybrau serth neu heb wyneb yng nghefn gwlad agored. Mae esgidiau cerdded a haenau dal dŵr yn hanfodol.
Dechrau/Diwedd
Maes Parcio ger Neuadd Cors y Gedol (SH 602231)
Map Perthnasol
Arolwg Ordnans Exp OL18 (Harlech, Porthmadog a’r Bala)
Cofiwch barcio mewn ardaloedd parcio dynodedig a pheidiwch byth â pharcio mewn llefydd sydd yn rhwystro mynediad i gaeau neu ardaloedd preswyl.
Maes parcio preifat ger Neuadd Cors y Gedol
angen tal o £1
Byddwch yn ddiogel a helpwch i warchod cefn gwlad trwy ddarllen y wybodaeth am ddiogelwch a dilyn y Cod Cefn Gwlad.
Bryngaerau Eryri
Efallai mai bryngaerau fel Craig y Ddinas yw rhai o’r safleoedd archeolegol mwyaf trawiadol yn Eryri. Fodd bynnag, maent yn anodd eu deall. Maent i’w cael mewn amrywiaeth ddryslyd o siapiau a meintiau, a allai adlewyrchu eu bod wedi’u hadeiladu at wahanol ddibenion. Nid oedd y bryngaerau i gyd yn amddiffynnol. Gall rhai fodoli at ddibenion defodol neu grefyddol, tra bod eraill yn amlwg wedi’u hadeiladu i fod yn drawiadol yn hytrach nag yn ymarferol.
Ychydig iawn o’r deg ar hugain neu fwy o gaerau yn Eryri sydd wedi’u harchwilio ar raddfa ddigon mawr i’w deall. Mae’r ymdrech a’r gost i’w cloddio yn golygu nad yw’r sefyllfa hon yn debygol o newid.
Ardudwy
Lleolir Craig y Ddinas yn ardal Ardudwy. Mae Ardudwy i’w weld yn aml ym mytholeg Cymru. Harlech oedd y safle lle mae Bendigeidfran, y cawr eiconig o’r Mabinogi, yn dal llys yn Ail Gainc y Mabinogi. Yn y Bedwaredd Gainc mae Math fab Mathonwy yn rhoi ardaloedd Eifionydd ac Arduwy i Lleu Llaw Gyffes. Yn ddiweddarach mae Lleu yn adeiladu ei balas, Mur y Castell, yn Ardudwy.
